Door Darius
Cikanavicius, Author, Certified Coach
Mensen met sterke
narcistische neigingen staan bekend om bepaalde destructieve sociale patronen.
Iedereen die de pech heeft gehad om met dit soort mensen om te gaan, kan merken
dat wanneer er een conflict is of een ander meningsverschil, ze de neiging
hebben om op een weerzinwekkende maar voorspelbare manier te handelen. In dit
artikel zullen we het gemeenschappelijke gedrag en de scenario's onderzoeken
waarin narcistische en anders toxische mensen (te benoemen als narcisten) het
slachtoffer spelen en het verhaal manipuleren.
Waan en ontkenning
Narcisten kunnen de
realiteit niet aan, omdat het in tegenspraak is met wat ze willen waar te zijn,
en dit creëert pijnlijke emoties. Als coping-mechanisme leren ze zichzelf te
misleiden dat wat echt is, in werkelijkheid niet echt is, en hoe ze de situatie
ook echt zien, ook al is dat niet het geval. Soms zien ze het echt zo. Andere
keren is het gewoon een verhaal dat ze zichzelf en anderen vertellen. En vaak,
hoe langer je een verhaal vertelt, hoe meer je het gelooft, zelfs als je
aanvankelijk weet dat het niet waar is. En zo kunnen ze uiteindelijk echt erin
beginnen te geloven. Hoe dan ook, de eerste stap is om een overzicht van
gebeurtenissen te maken die een alternatief is voor wat er werkelijk is gebeurd
of wat er aan de hand is.
Aan het liegen
Hoewel een waanidee
meer een innerlijk proces is, ligt liegen en ontkenning vaak in de context van
andere mensen. Gewone mensen pakken hun problemen innerlijk zelf aan. Of ze
bespreken het in een zeer private omgeving; in therapie of bij zeer hechte,
gezonde mensen. Narcisten hebben zulke mensen niet in hun leven en zijn niet
echt geïnteresseerd in het daadwerkelijk oplossen van iets of het introspectief
zijn. Narcisten willen gewoon weten dat ze gelijk hebben. Daarvoor hebben ze de
valse toetsing van andere mensen nodig om hun wankele eigenwaarde
te reguleren. Ze moeten mensen vinden die het met hen eens zijn. En opdat
anderen het met hen eens zijn, moeten deze andere mensen vreselijk ongezond
zijn en niet in staat om hun giftige neigingen te herkennen, of de narcist moet
liegen en een ander verhaal presenteren dan wat echt waar is. Hier hebben ze de
neiging om de rollen om te draaien waar ze goed zijn, nobel, zorgzaam, deugdzaam
en de andere persoon is slecht, wreed, egoïstisch en immoreel. Dat brengt ons
bij het volgende punt ...
Projectie
De meest voorkomende
manier waarop narcisten andere verhalen creëren, is door te projecteren. We
hebben in een
apart artikel over narcistische projectie gesproken, maar om het
belangrijkste punt eruit te halen, houden narcisten ervan om te projecteren. Als
ze zeggen dat de andere persoon jaloers op hen is, dan weet je dat de narcist
zelf jaloers is. Als ze zeggen dat de andere persoon wreed tegen hen was, dan
weet je dat de narcist wreed was tegen de ander. Als ze zeggen dat de andere
persoon loog en vals speelde, dan weet je dat zij degene waren die loog en vals
speelt.
Ja, soms is het niet
zo eenvoudig en kan er aan beide kanten ongezond gedrag zijn, maar meestal
presenteert de narcist de andere persoon, zoals een veel nauwkeurigere
beschrijving van hem/haarzelf. Hoe het ook zij, het mechanisme is hier dat ze
in de geest van de narcist proberen hun eigen ongezonde gedrag, perspectief en
karaktereigenschappen aan de ander toe te schrijven omdat het de aandacht en
verantwoordelijkheid van hen verschuift. En als de andere persoon al deze
slechte dingen 'is', dan kan het niet zo zijn dat ik deze dingen ben - denkt de
narcist - ik ben de ‘good guy’ hier.
Narcisten houden er
ook van om het verhaal af te kappen en alleen het stukje te presenteren waar de
benadeelde partij reageerde op hun giftige gedrag, het in te kaderen alsof het
het begin was van het verhaal (zie afbeelding).
Of ze verdraaien het
door eufemismen (Een eufemisme is een stijlfiguur waarmee iets mooier, vriendelijker of
minder onaangenaam wordt voorgesteld dan het in werkelijkheid is) te gebruiken en
misleidende taal ("Ik controleer je niet, ik wil gewoon wat het beste voor je is.").Bijvoorbeeld: Als
een narcist een hekel aan je heeft en je ‘pies probeert lauw te maken’, maar
voor jezelf opkomt, zullen ze het uitbeelden alsof zij het slachtoffer ervan
zijn. In hun verhaal deden ze gewoon hun ding of maakten grapjes en je begon
gemeen tegen hen te zijn. Ondertussen hebben ze simpelweg weggelaten wat er van
tevoren was gebeurd toen ze je pestten, dus eigenlijk is je 'gemeen zijn' voor
hen een normale reactie op toxisch gedrag.
Hier, door hun
agressie weg te laten of te bagatelliseren, kaderen zij jou gewoon in als een
gemene agressie tegen hen. En dan denken ze: "Hoe durf je te reageren of
mij uit te dagen! Je bent zo gevoelig en oneerlijk! Dat is waarom je alles
verdient dat jou overkomt! "
Laster, triangulatie,
karaktermoord
Er zijn verschillende
manieren waarop de narcist zijn leugens en projecties gebruikt, en het doel is
altijd om anderen tegen je te keren in de hoop dat ze niet zullen proberen de
waarheid te achterhalen. Een van de manieren om dat te doen is triangulatie.
Dit betekent het besturen en manipuleren van communicatie tussen twee partijen
met als doel buitensluiting / isolering. Het heeft te maken met roddelen,
besmeuren en lasteren, waarbij de narcist valse informatie verspreidt. Een
extremere versie van dat alles is karaktermoord, waarbij de leugens veel
ernstiger en schadelijker zijn.
Nauwere analyse
Als je het verhaal van
de narcist echt onderzoekt, merk je al snel dat ze vol rotzooi zitten. Als je
bijvoorbeeld een narcistische ouder bekijkt die anderen vertelt hoe je ze
kwetst en gemene dingen zegt, merk je al snel dat zij degene zijn die een
volwassene / het kind voortdurend vernedert, niet respecteert en manipuleert.
En wanneer de volwassene / het kind assertiever wordt en stopt met het geven
van middelen (tijd, geld, aandacht), zien ze het als agressie omdat ze het
recht hebben op die middelen. Als je verder onderzoekt, merk je dat niet alleen
de narcistische ouder aanvankelijk de grenzen negeerde, maar ook nu opnieuw
wraak neemt door anderen te manipuleren om zich aan hen te hechten.
Hetzelfde is het geval
in professionele omgevingen of persoonlijke relaties. De narcistische partij
doet iets toxisch, de benadeelde partij reageert en stopt de dader of
distantieert van hen, en dan wreekt de narcist zich door te proberen de sociale
mening vorm te geven in een verhaal waarin zij de goede, rechtvaardige partij
zijn. Soms overtuigen ze zelfs anderen om het doelwit verder de pies lauw te
maken en te intimideren. Deze methoden zijn vaak afhankelijk van het doelwit
dat geen support heeft of geïsoleerd is. Dit verhoogt de kans van de narcist dat
anderen zich aan de kant scharen van de narcist en niet met het slachtoffer.
Samenvatting en
afsluitende woorden
Narcisten kunnen niet
accepteren dat ze geen geweldige mensen zijn. Ze zijn ook ongelooflijk
kwetsbaar wanneer ze het idee hebben dat ze misschien iets verkeerd hebben
gedaan, vooral als anderen het kunnen zien. Daarom, als er een conflict is,
zullen ze er alles aan doen om een fantasie te behouden dat ze altijd goed
zijn, terwijl ze de andere partij als kwaad beschouwen.
Niet alleen dat, ze
hebben de validatie/toetsing van andere mensen nodig dat hun waanidee waar is.
Om dat te bereiken creëren ze absurde, lasterlijke, manipulatieve verhalen
waarin dat allemaal waar is en proberen anderen ervan te overtuigen. En
aangezien veel mensen niet bereid zijn en niet in staat zijn de echte waarheid
erachter te onderzoeken, kan de narcist die bevestiging vinden die ze zo
wanhopig hunkeren en zelfs hun wraakfantasieën vertolken. Vaak is de reden zo
simpel in hatende
om te zien dat anderen het goed doen, omdat ze zelf ellendig zijn. Als
gevolg hiervan raken mensen soms ernstig gewond: sociaal, financieel,
emotioneel of zelfs fysiek. Maar de narcist geeft daar niets om. In feite zijn
ze vaak blij, want in hun verhaal verdient het doelwit het door 'kwaad' te
zijn, dus wat er ook gebeurt, het is gerechtvaardigd.
Natuurlijk kan niet
iedereen de waarheid zien wanneer hij naar de narcist luistert, maar het is
vrij evident van buitenaf te kijken of als je genoeg inzicht en ervaring hebt.
En als je verstandig en goed en voldoende opgeleid bent, kun je voorkomen dat
je in deze situatie terechtkomt, de schade minimaliseren, je banden met hen
sneller verbreken en je beter beschermen.
Disclaimer: Tenslotte hecht ik er waarde aan om aan te geven dat welke uiting / actie mijnerzijds dan ook, nooit en te nimmer gericht is op mensen persoonlijk, dus ook nooit om mensen te beschadigen, buiten spel te zetten, enz.. Daarnaast geef ik te kennen dat, mocht ik onjuist zaken benoemen en/of weergeven, ik open sta voor aanvullingen en/of correctie.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten